hoe ervaar ik stress?

Een recent voorbeeld van hoe stress zich manifesteert bij mij. Vorige zondag was er het plechtige communiefeest van mijn petekind, één van de zoons van mijn broer.
Al maanden maakt het me angstig. Verschillende vragen spoken door mijn hoofd :

*) Wat zal ik aandoen? Ik heb niets “deftigs” in mijn kledingkast. Help! ik moet dus gaan winkelen (ik heb hier een hekel aan). Niet alleen kleren, maar ook nog schoenen. Wanneer zal ik dit doen? Hoe lang zal het winkelen dan duren? Gelukkig komt mijn moeder mee winkelen. Alleen zou ik niet kunnen kiezen, ik zou me laten beïnvloeden door de verkoopster. Zullen we onmiddellijk iets vinden? Zal ik me dan niet te ongemakkelijk voelen in die kleren?
*) Hoe zal het verlopen in de kerk? Hoe lang duurt de plechtigheid? Waar zal ik kunnen zitten?
*) Hoeveel tijd tussen het einde van de plechtigheid, en voordat de vrienden komen bij mijn broer en schoonzus: Hoe moet ik die overbruggen? Hoe kan ik zeggen dat ik me graag wil terugtrekken op een kamer, zonder over te komen als een asociale persoon? Wat als ze vervelende vragen stellen?
*) Hoe zal ik er naartoe gaan? Met mijn eigen wagen, zodat ik dan kan weggaan wanneer ik wil? Maar op welk moment ga ik dan het beste weg?
*) Hoe zal de namiddag dan verlopen? Wat als de vrienden afkomen? Wat kan ik vertellen, wat niet? En hoe omgaan met de kinderen van die vrienden?
*) Welk cadeau kopen voor mijn petekind? Of geef ik hem een omslag met geld? 

Ik zal me waarschijnlijk zoals altijd minderwaardig voelen op dat feest. Ik zal me ook eenzaam voelen, met de onzichtbare pijn. Ik zal zoals altijd doen alsof alles goed gaat, met een brede glimlach op mijn gezicht. Niemand zal beseffen hoeveel moeite het me kost. Ze zullen zeggen dat ik er goed uitzie. En dit zal me kwetsen. Want niemand weet hoeveel inspanningen dit me kost, hoeveel stress het me bezorgt.
En de dagen erna zal ik me innerlijk zeer slecht voelen. Op het feest zag iedereen er gelukkig uit (getrouwd zijn, kinderen hebben, een job beoefenen,…). Het brengt nog meer vragen met zich mee zoals wat doe ik in mijn leven? Waarom kan ik niet gelukkig zijn? Waarom voel ik me zo eenzaam? Waarom begrijpt men mij niet? Neemt men niet de tijd om mij en mijn autisme te begrijpen?
Ik zal me dan wegschuilen in de wereld die vertrouwd is voor mij, waarin ik me veilig voel, namelijk “achter de computer”, “tv kijken”. 

Ik stel me dan duizend en één vragen. En die vragen stellen aan de betreffende persoon is nutteloos. Ten eerste omdat ik denk dat ik de persoon dan zelf ook stress zal bezorgen (waardoor ik me dan schuldig voel), ten tweede omdat de persoon zelf geen of weinig antwoord geeft. Dus, ik blijf alleen met mijn vragen.
Ik stel me dan ook vaak scenario’s in mijn hoofd. Zoals bv: als het te lastig wordt, dan zal ik wel naar de kinderen gaan kijken, en met hen beetje ravotten. En als ik merk dat de kinderen het niet fijn vinden dat ik er ben, dan zal ik een paar foto’s trekken (dit vind ik ook vervelend, omdat ik dan de indruk heb dat de mensen me raar bekijken). En anders vraag ik wel of ik kan helpen met iets (de persoon zegt dan vaak neen, waardoor ik dan weer iets anders moet vinden). Ik ga dan vaak bij mijn moeder gaan staan. (zij weet hoe ik me voel en begrijpt me het best), of bij mijn zus en schoonbroer. Ik luister dan naar de conversaties, die me vaak niet boeien, omdat het over koetjes en kalfjes gaat, of over hun werk. Ik werk niet, en dus voel ik me terug minderwaardig.

Bij elke sociale gebeurtenis, elk feest, is het telkens zo. Ik probeer dan tegen mezelf te zeggen dat ik niet bang hoef te zijn, dat het wel goed zal verlopen. Helaas lukt het mij niet. Het is sterker dan mezelf. Maanden ervoor begin ik bang te worden, en hoe dichterbij het komt, hoe meer stress ik ervaar, hoe slechter ik slaap.
Het is al jaren zo, en ik denk niet dat het ooit nog zal veranderen. Veel mensen hebben moeite om dit te begrijpen. Mensen zonder autisme kijken er vaak naar uit (naar feestjes, uitnodigingen,…), ik helemaal niet. Ik ben altijd blij als het voorbij is. En het is niet omdat ik mijn familie, of hun vrienden niet graag zie. Het heeft hier niks mee te maken. Het is al dat sociale gedoe, al die angsten, die verschillende prikkels,… Niet evident om dit uit te leggen.